|
|
|
|
|
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
|
|
|
|
|
|
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="en" xml:lang="en">
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<head>
|
|
|
|
|
|
<title>Unknown</title>
|
|
|
|
|
|
<link href="stylesheet.css" rel="stylesheet" type="text/css"/>
|
|
|
|
|
|
<link href="page_styles.css" rel="stylesheet" type="text/css"/>
|
|
|
|
|
|
</head>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<body class="calibre">
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">بنابراین، در آن مقطع هشت سال دفاع مقدس، فشار اقتصادی به دولت آمد که این فشار معیشتی را هم بالا برد؛ یعنی سهمیه‌بندی‌ها که سبد غذایی مردم را بیشتر درگیر می‌کرد. به نظر من، این‌ها ناشی از تحلیل‌رفتن بنیه است؛ اگرچه وقتی بودجه را نگاه می‌کنیم و وابستگی به درآمد و... عدد و رقم متفاوتی است؛ برای مثال، برخی به ۱۶ درصد از سهم بودجه هم اشاره کرده‌اند.</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">مثلا این ۱۶ درصد رقمی است که به‌طور رسمی از بودجهٔ کلّ کشور به جنگ اختصاص می‌دادیم، منابع دیگری هم بودند که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم مورد استفاده بود. اولویت سیاست‌گذاری در تولید و تجارت و... حمایت از جنگ بود. من عضو هیئت مدیرهٔ سیمان فارس خوزستان بودم و تمام تلاش این بود که ظرفیت مثلاً صددرصدی آنجا را که در جنگ به ۵۰ درصد رسیده بود، به ۷۰-۶۰ درصد برسانیم، ضمن اینکه اولویت تولید آن‌هم برای جبهه بود. این کار در مورد فولاد و... هم بود؛ یعنی منابع کشور در خدمت جنگ و جبهه قرار می‌گرفت. طولانی‌شدن و گستردگی جنگ و فشار آن، تخریب‌ها و ابعاد خسارت‌ها و تجهیزات به‌روز صدام و افزایش لشکر صدام، توان دفاعی متناسب با آن را هم می‌خواست و ما در این توان دفاعی، از مسابقهٔ امکانات و استعدادها عقب افتادیم، مضاف بر اینکه جنگ به‌سمت نابرابر هم رفت.</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">مزیت ما در جنگ به نیروی انسانی و روحیهٔ شهادت‌طلبی نیروها بود و انگیزه‌های اسلامی نقش برجسته‌تری نسبت به تجهیزات ایفا می‌کرد. به‌هرحال، تجهیزات و امکانات لازم بود؛ مثلاً طرف مقابل تانک T۷۲ داشت و تانک ما در مقابلش ضعیف بود. گسترش جنگ باعث شد تنظیمات ما در جنگ قطعاً فشار روی بودجهٔ کشور بیاورد و این بودجه روی معیشت مردم تأثیر می‌گذاشت. بنابراین، عدم‌تناسب میان هزینه‌ها و منابع که در خلال جنگ پیدا کردیم و برخی دلایل را که آقایان برای پذیرش قطعنامه نوشتند، با استناد به عدم‌اطلاع از منابع بود -البته منابع یکی از آن‌ها بود- و چیزهای عجیب‌وغریبی در آن نامه آوردند و تقاضای بمب اتم و ظرفیت اتمی و... داشتند و چون این‌ها ازطرف آقایان نظامی بود، (به اعتقاد من) حجت را بر امام با همهٔ صلابت ایشان تمام کرد و قطعنامه را پذیرفتند؛ درواقع، امام واقعیت‌سنجی و واقع‌نگری کرد و درست‌ترین کار همین بود.</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6"><span class="text_">برداشت شما به</span><span class="text_">عنوان یک اقتصاددان که از نزدیک با شرایط آشنا بودید، چیست؟ اوّلاً آیا واقعاً جمهوری اسلامی توانایی ادامهٔ جنگ را نداشت؟ (این موضوع در طول سال</span><span class="text_">های بعد از جنگ خیلی موردبحث و بررسی قرار گرفته است؛ برخی</span><span class="text_">ها می</span><span class="text_">گویند ما می</span><span class="text_">توانستیم جنگ را ادامه دهیم و صدام را مجازات کنیم و حقمان را بگیریم و برخی هم می</span><span class="text_">گویند نه توان ادامهٔ جنگ بود و نه مردم دیگر کشش داشتند.) دوم اینکه، جایگزین آن به نظر شما چه بود؟ آیا می</span><span class="text_">توانستیم پیش برویم و شرایط اقتصادی کشور این اجازه را می</span><span class="text_">داد؟ آقای دکتر ایروانی در یک خاطره گفتند که ما سه سناریو را در نظر گرفته بودیم: سفید، نارنجی و قرمز. سناریوی قرمز این بود که اگر تمامی مرزهای ما را ببندند و هیچ صادرات و وارداتی هم نداشته باشیم، حتّی در این شرایط هم می</span><span class="text_">توانیم ادامه دهیم... این نشان می</span><span class="text_">دهد که افراد سناریوهای مختلفی را در نظر داشتند؛ اما در تیرماه ۶۷ با نامه</span><span class="text_">ها و فشارهایی که آمد، بالاخره تصمیم بر این شد که در بحث اقتصادی نمی</span><span class="text_">توانیم ادامه دهیم. به نظر شما امکانش بود یا خیر؟</span></p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">سؤال خوبی است. من توفیق حضور در جنگ را تا والفجر ۴ داشتم. در قرارگاه حمزه مسئولیت داشتم. یک موقع شما می‌گویید توان مقابله با خصم را داشتیم و یک موقع می‌گویید بنیهٔ اقتصادی را می‌توانستیم حفظ کنیم، بنیه‌ای را که به نفت وابسته است. بله؛ ما در بستر زمانی می‌توانستیم به‌سمتی برویم که کاهش وابستگی اجازه دهد که با تولید ناخالص ملّی پیش برویم. خیلی کشورها نظیر آمریکا سهم عمده‌ای از درآمد ناخالص ملّی‌شان مالیات است. درآمد ملّی در آمریکا ۹۸ درصد است و در اروپا همچنین است. تمام تلاششان بر این است که ظرفشان را بزرگ‌تر کنند؛ یعنی سطح تولیدات ملّی را افزایش دهند. مفهوم درصد بالای مالیات، فشار مالیات نیست، بلکه گسترش حوزهٔ مالیات است که در ایران فشار مالیات را با گسترش حوزه اشتباه می‌گیرند.</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">خب، این مالیات که باید گسترش پیدا می‌کرد، بخش زیادش از نفت بود و این تولید ناخالص ملّی زیر بمباران بود. شوروی سابق و بلوک شرق، در مقابل آمریکا و بلوک غرب، در شرایطی به نام جنگ سرد بودند، یعنی جنگ تمام‌عیار و همه‌جانبه در تمام حوزه‌ها؛ فقط جنگ گرم نداشتند؛ البته جنگ گرم هم به‌واسطهٔ نایبانشان داشتند؛ مثلاً در جنگ ویتنام، آمریکا فقط با ویتنام روبه‌رو نبود، بلکه چین و شوروی هم بودند، اما در پس پرده. در جنگ کره همین اتّفاق رخ داد؛ نزاع بین بلوک شرق و غرب در شبه‌جزیرهٔ کره بود. یا مثلاً وقتی شوروی، افغانستان را اشغال کرد، در جنگ غیرمستقیم با آمریکا بود، چون تجهیزات آمریکا در مقابلش بود. در این شرایط که بلوک شرق و غرب در تضاد باهم بودند، برای اوّلین‌بار صاحب‌نظران گفتند پدیدهٔ عجیبی بود که این دو در مورد نهال نوپای جمهوری اسلامی، در مواضعشان مشترک بودند؛ چون ما گفتیم نه شرقی و نه غربی بلکه جمهوری اسلامی و هر دو قدرت را نفی کردیم، به‌علاوه، از اسلام هم گفتیم، یک تضاد ماهوی با آن‌ها داشتیم. این برای اوّلین‌بار در فضای دوقطبی جهان رخ می‌داد و پدیدهٔ منحصربه‌فردی بود. به ما سیم‌خاردار هم نمی‌دادند، درحالی‌که هر دو بلوک به صدام تجهیزات می‌دادند. موشک‌های اسکاد، روسی بود؛ هواپیمای میگ، روسی بود؛ هواپیمای میراژ، فرانسوی بود؛ آلمان و هلند و انگلیس و آمریکا و... هم سلاح‌های شیمیایی به صدام می‌دادند. این دو بلوک متحد بودند و ما از نظر تجهیزات در جنگی نابرابر بودیم.</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">حالا اینکه ما جنگ را می‌توانستیم ادامه دهیم و پیروز شویم، آموزه‌های دین این بود که جنگ، جنگ تا پیروزی؛ یعنی حجتی بود که حرف امام بود و اکثریت مردم هم باور داشتند و می‌گفتند. اما شیطنت دنیای سلطه و سرویس‌های جاسوسی و نظامی‌شان می‌دانستند که اگر جنگ را برای ما فرسایشی کنند، به نفعشان است. از آن‌طرف، شورای همکاری خلیج فارس صدام را ساپورت مالی می‌کردند و تجهیزات می‌دادند؛ چراکه صدام خود را مدافع جهان عرب و اسلام در مقابل مجوس و غیرعرب می‌دانست و توانسته بود هم‌گرایی کند و جنگ ایران و عراق را جنگ عرب و عجم جلوه دهد. از ملک‌حسن اردن تا دست‌نشاندگان مختلف آمریکا در منطقه مثل عربستان و کویت و امارات، مدافع صدام بودند.</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">البته مقدّرات خدای متعال و تعیین نتیجه به دست او را نادیده نمی‌گیرم، اما حساب دو دوتا چهارتای آنان این بود که ما داریم در یک جنگ فرسایشی و نابرابر قرار می‌گیریم؛ بنابراین، باید تحولاتی در تاکتیک و استراتژی خود می‌دادیم که این کار به نظر من یکی از مطالبی بود که باعث شد آقایان دست‌اندرکار جنگ آن نامه را به امام بنویسند و فرماندهٔ جنگ و سپاه و نمایندهٔ امام در جنگ، آقای هاشمی آن مطالب را بگویند.</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">اینکه ظرفیت مقابله داشته باشیم، خودش جای تحلیل محتوایی نظامی و شناخت قابلیت‌های رقیب را می‌طلبد؛ اما اینکه از نظر اقتصادی می‌توانیم کشوری باشیم که در شرایط بسته و تحریم بتوانیم خودمان را اداره کنیم، بحث دیگری است؛ بله، می‌توانیم؛ اما در جنگ نابرابری که تجهیزات و امکانات دشمن نسبت به تجهیزات ما برتر است، قطعاً قابل‌توجه و بازنگری است. صحبتی که امام انجام دادند و گزارش تهیه‌شده توسط نخست‌وزیر و مسئولان اقتصادی دولت که مطرح کردند وضعیت نگران‌کننده است، نفت را نمی‌خرند، تجهیزات نظامی تمام شده، درآمد کشور کاهش یافته و ذخایر ارزی رو به اتمام است، دیگر کشور را نمی‌توان اداره کرد، هرچه زودتر باید جنگ را تمام کنیم.</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">آقای هاشمی در مورد نامهٔ مسئولان اقتصادی می‌گویند که مشکل ما ازآنجا آغاز شد که دولت به امام نامه نوشت و رسماً اعلام کرد که دیگر نمی‌توانیم هزینهٔ جنگ را بدهیم. (وزاری اقتصادی) نوشتند که دیگر نمی‌توانیم از لحاظ اقتصادی جنگ را پشتیبانی کنیم.</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">نکتهٔ دیگر بحث آمار و ارقام است که نوسان بین ۱۵-۱۲ درصد اختصاص به جنگ داشت.</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6"><span class="text_">ظاهراً تیرماه ۶۷ آقای هاشمی نزد امام موضوعی را مطرح کردند و امام فرمودند که دستور می</span><span class="text_">دهم که مالیات</span><span class="text_">ها را بیشتر کنند. گفتند که مردم به جنگ نمی</span><span class="text_">روند، امام گفتند که فرمان جهاد می</span><span class="text_">دهم. گفتند که وضعیت درآمدمان مناسب نیست، امام گفتند که خودتان یک فکری بکنید. مجموعاً نظر امام این بود که در هر شرایطی باید جنگ را ادامه دهیم و این تقریباً سه هفته قبل از پذیرش قطعنامه است. به نظر شما، چرا امام بااینکه آن</span><span class="text_">قدر تأکید داشت بر ادامهٔ جنگ تا رسیدن به حقوق ایران، اما درنهایت، در انتهای تیرماه ۶۷ قطعنامه را پذیرفتند؟</span></p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
</body>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
</html>
|
