مسئله این بود که ما می‌خواستیم خودمان را به بصره برسانیم. چند بار عملیات از سمت شلمچه شده بود، بین عملیات های کربلای ۴ و ۵؛ شاید در آرشیو هم باشد. رادیو عراق کارشناسان نظامی آمریکا، شوروی سابق و انگلیس را به منطقه آورده بودند، (رادیوی فارسی‌اش را گوش کردم) وقتی‌که منطقه را دیده بودند، می‌گفتند که زمین شلمچه از نظر دفاعی ۹۳ درصد کامل است و با حالت تکبر اعلام کردند که هیچ‌کس ازاینجا نمی‌تواند عبور کند؛ اما یک هفته بعد بچه‌های بسیجی ازآنجا رد شدند، با تدبیر و شناسایی‌ای که کردند. بله، اطلاعات شاید لو رفته باشد، اما ما اطلاع نداشتیم. آن‌ها آمادگی داشتند. در خط سوم بیرون از جزیرهٔ ام‌الرصاص با تیربار بچه‌ها را ازپا درآوردند و نتوانستند در عمق بروند؛ لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) و ۲۸ نجف و ۱۴ امام‌حسین (ع) که قرار بود تا خود بصره بروند.

در رابطه با سال ۶۱ و عملیات رمضان؛ بعضی‌ها نمی‌دانند و نبودند، اما میکروفون دستشان بود و اظهارنظر می‌کردند و می‌گفتند، نمی‌شود و فلان؛ درحالی‌که ما آنجا داشتیم می‌جنگیدیم و بچه‌ها سختی می‌کشیدند. به قول معروف، شهید و مجروح‌شدن با این‌ها بود، با امام بیعت کرده بودند، با خدا معامله کرده بودند و لبیک را این‌ها گفته بودند، آن‌وقت عقبی‌ها، سیاسی‌ها تحلیل می‌کردند. امام این‌ها را می‌دانست و نه‌تنها از جنگ، جنگ تا پیروزی کوتاه نیامد، بلکه بعدش گفت جنگ تا رفع فتنه. فتنه تنها حزب بعث نبود، آمریکا و عربستان و همهٔ این‌ها بودند. آقای هاشمی هم می‌گفتند جنگ، جنگ تا یک پیروزی. خب، ما فاو را گرفتیم، چه شد؟ کوتاه آمدند؟ نه. امام می‌گفت ریشهٔ فتنه را باید بزنیم. امام ارتباط الهی داشت و این بحث جدایی است.

سال ۶۶ یک سال قبل از قطعنامهٔ ۵۹۸، همین قطعنامه به ایران پیشنهاد شده بود با یکسری تقدّم و تأخّر بندها که ایران نپذیرفت و اصرار بر این بود که برخی بندها اصلاح شود. از سال ۶۶ به بعد ما در جنگ نزولی پیش میرویم و تقریباً جبههها راکد شده و عملیات موفقیتآمیز نداریم و بیشتر استراتژی را به شمالغرب و غرب بردیم تا جنوب؛ درحالیکه جنوب برای ما خیلی اهمیت داشت. ابتدای سال ۶۷ چند اتّفاق مهم میافتد، ازجمله انتخابات مجلس سوم که در خاطرات آقای روحانی و رضایی هم هست. ظاهراً سپاه دید خاصی به مجلس سوم و انتخاباتش داشته، اینکه اگر بخواهیم امتیاز و امکانات بیشتری از دولت بگیریم، باید از افراد سپاه بهعنوان نماینده به مجلس بروند و نمایندگان را راضی کنند تا امکانات بیشتری بگیریم؛ یعنی آن زمان دیگر توجه زیادی به جبهه نمیشده و در خاطرات آقای روحانی هم آمده که سقوط فاو و... به همین دلیل بوده که فرماندهان در کرمانشاه جلسه داشتند و در جنوب نبودند. یک فصلی هم بوده که رزمندگانی که دانشجو و کشاورز بودند، برمیگشتند و جبهه خیلی سبک شده بود. این اتّفاقات که مثلاً فاو را در کمتر از ۴۸ ساعت ازدست میدهیم و شلمچه و یکسری خطوط دیگر را ازدست میدهیم، به چه دلیل بوده؟ واقعاً به دلیل پارامترهای سیاسی و غفلت افراد بوده، یا اینکه ما جبهه را از جنوب به غرب بردیم و دشمن یکهو از جنوب حمله میکند و غافلگیر میکند؟

نکتهٔ دیگر در مورد مثلث هاشمی و رضایی و موسوی است. اینها چقدر در جنگ تأثیرگذار بودند؟ از جهت اینکه این راهبرد را جلو ببرند یا اینکه بخواهند نگاهی را مخالف نگاه امام مطرح کنند، چقدر نگاه این افراد در اواخر جنگ تأثیر دارد؟ اینان افرادی بودند که هم در مجلس، هم در دولت و هم در سپاه که نیروی اصلی جنگ بود، حضور داشتند.

نیروهای بسیجی داوطلب بودند و سه‌ماههٔ اوّل که تمام می‌شد، می‌رفتند و کسانی‌که مسئولیت داشتند، باید می‌آمدند و جبهه‌ها را پشتیبانی می‌کردند. باید از آن‌ها سؤال کنید که چرا پشتیبانی نکردند؟ در بحث انتخابات مجلس سوم، آن‌موقع بین خود سیاسی‌ها بحث یونِ روحانیون و یتِ روحانیت مطرح شد. چون بچه‌های رزمنده براساس اعتقادات اسلام ناب آمده بودند و همین روحانی‌ها برایشان صحبت می‌کردند، این‌ها دو دسته شدند و این بحث شد فکر و ذهن رزمنده‌ها. رزمنده‌ها آدم‌های بی‌تفاوتی نبودند، همه انگیزه داشتند و مسائل را خوب می‌فهمیدند. اما امام اولویت را به جنگ داده بودند و آن‌ها هم سه ماهشان را می‌آمدند و برمی‌گشتند.

اما اینکه نباید می‌رفتند به شمال‌غرب، تصمیمش را هاشمی و رضایی و مسئولین گرفتند. من دست‌نویس حضرت آقا را دارم که می‌گویند به‌هیچ‌وجه راضی نبودم این کار صورت بگیرد، اما چون تصمیم‌گیرنده من نبودم، تصمیم گرفتند این کار انجام شود. ما در اواخر سال ۶۶ هم عملیات موفقیت‌آمیز انجام دادیم؛ اما چون زمستان بود و برف و کولاک، نتوانستیم خیلی سریع جلو برویم. والفجر ۱۰ را در حلبچه انجام دادیم و خودمان را رساندیم بالای سد دربندیخان در عراق. این‌ها کارهای بزرگی بود، اما ارزشی که عملیات در جنوب داشت، اینجا نداشت؛ لذا در این مورد اختلاف ایجاد شد. آمریکایی‌ها در منطقه حضور فیزیکی داشتند، قبلش اگر فقط مستشار بودند و امکانات و تجهیزات می‌دادند و حمایت می‌کردند، بعد از دیپلماسی، با تمام توان نظامی آمدند و یک جبهه درست کردند، آن‌هم در خلیج فارس؛ یعنی در خلیج فارس یک جبههٔ دیگر به‌اندازهٔ جبهه‌ای که در هشت سال درست شده بود، درست کردند. اینجا هم اگر حرف امام عملیاتی می‌شد، ما جلو بودیم؛ تا آن زمانی‌که امام فرمودند اگر آمریکا وارد شود حتّی می‌توانیم تنگهٔ هرمز را ببندیم. جایی گفته بود مقابله، بچه‌ها مقابله کرده بودند. آمریکایی‌ها و مخصوصاً شوروی سابق باروبندیلشان را بستند و رفتند؛ چون یکی‌دو مورد که عملیات شد، فهمیدند ما با کسی شوخی نداریم. به آمریکایی‌ها هم ضربه زده شد، اما ضربات بعدی باید زده می‌شد که دیگر آنجا را باید از آقای هاشمی پرسید که تصمیم‌گیرنده بودند.

ما در جنگ عمل‌کننده بودیم، چه می‌گفتیم؟ می‌گفتیم ما امکانات اوّلیه می‌خواهیم، این‌ها را بدهید ما عملیات می‌کنیم، ما چیز زیادی نمی‌خواستیم. صدام همهٔ دولتش را داخل جنگ آورده بود و دولت ما یک بودجهٔ بخورونمیر می‌داد و دیگر کاری نداشت. ما می‌گفتیم دولت ما هم مانند دولت عراق عمل کند. دولت ما خرداد ۶۷ رسماً آمد. قبلش یک قسمتی از وزارت راه بود، ولی جهاد سازندگی کامل در اختیار جنگ بود؛ اما اینکه دولت به معنای واقعی همه‌چیزش را در جنگ بیاورد، اصلاً این‌طور نبود.

آقای بهزاد نبوی در صحبتی که در مؤسسهٔ دین و اقتصاد داشتند، گفتند که من با آمار و ارقام میگویم ۵۰ درصد بودجهٔ کشور اختصاص به جنگ داشت. آقای رفیقدوست و آقای رضایی میگویند تا ۱۶ درصد بوده است. شما میگویید دولت نمیآمد؛ اما میگویند وزارت راه و جهاد و صنایع تجهیزات میساختند و میدادند، وزارت دفاع همینطور. یک اختلاف اینجاست؛ اینکه واقعاً دولت پای کار بوده یا نه؟ افرادی که در ستاد تبلیغات مسئول بودند، میگویند رزمندگان ما دیگر برای آمدن به جبهه انگیزه نداشتند. افرادی مثل سردار همدانی میگفتند یک زمانی این بحثها شروع شد که رزمندگان حس کردند که ما داریم ملعبهٔ دست سیاسیون میشویم و روحیهشان سرد شد. واقعاً بین سیاسیونی که نزدیک به جناح موسوی و هاشمی هستند و فرماندهانی که مخالف این جناح هستند، تقابلی میبینیم. شما حرف کدام طرف را میپذیرید؟ آیا دولت واقعاً بوده یا اهمال میکرده و ضعف خودش را روی دوش دیگران میانداخته؟

می‌توانستند بیشتر از این‌ها کمک کنند. نمی‌گویم کمک نمی‌کردند، شاید تا ۲۰ درصد هم کمک می‌کردند؛ اما این کمک واقعاً در زمان جنگ باید ۲۰ درصد باشد؟ آن‌هم جنگی که همهٔ دشمنان علیه ما بسیج شده‌اند؟ در زمان طاغوت ۲۸ درصد بودجه برای نیروهای مسلح بود. ما یک‌سری کمک‌های جزئی می‌خواستیم؛ مثلاً می‌گفتیم باتری تانک بدهید، چیزهای بزرگ نمی‌خواستیم. در هشت سال دفاع مقدس یک تانک و نفربر به ما نفروختند؛ (به قول رهبر، به ما سیم‌خاردار هم نمی‌فروختند) اما ما بیش از ۲ هزار تانک و نفربر غنیمت گرفتیم که این‌ها یک‌سری قطعات مثل باتری و... می‌خواستند. نیازهای کلان هم در همین حد بود. در جلسه با فرماندهان همین‌ها را می‌گفتیم، چیز دیگری نبود. اگر مردم خسته شده بودند _بعضی‌ها خسته شده بودند_ این نبود که بگویند چون خسته شدیم کوتاه بیاییم. تصمیمات نهایی را آقای هاشمی و موسوی و محسن رضایی و ارتش... می‌گرفتند. اگر مردم خسته شده بودند، چرا بعد از قطعنامه وقتی‌که مقام رهبری در خطبهٔ نماز جمعه گفتند من دارم به جبهه می‌روم و به ائمهٔ جمعهٔ سراسر کشور هم گفتند شما هم بیایید و مردم را هم بیاورید، باز هم نیرو به جبهه آمد؟

خیلی‌ها می‌گویند احساسی بوده است؛ چون بعد از پیام امام بوده و منافقین حمله کردند و... .

خب قبلش هم احساسی بوده. نخیر؛ اصلاً این‌طور نیست و هرکس می‌گوید، دروغ می‌گوید. قبل‌ازاینکه عراق و منافقین بعد از پذیرش قطعنامه بخواهند حمله کنند، نیرو دست ما بود. این نیرو اگر نبود که نمی‌شد جلویشان را گرفت. ما این‌ها را سازمان داده بودیم، سلاح داده بودیم، جا و مکان داده بودیم. اگر این‌ها نبود که نمی‌توانستیم هم در جنوب بجنگیم هم در غرب. این نیرو آمده بود چون حضرت امام و مقام رهبری حملهٔ عراق را پیش‌بینی کرده بودند.