|
|
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> |
|
|
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="en" xml:lang="en"> |
|
|
|
|
|
<head> |
|
|
<title>Unknown</title> |
|
|
<link href="stylesheet.css" rel="stylesheet" type="text/css"/> |
|
|
<link href="page_styles.css" rel="stylesheet" type="text/css"/> |
|
|
</head> |
|
|
|
|
|
<body class="calibre"> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6"><span class="text_">بیست</span><span class="text_">وهفتم تیرماه ۶۷، قطعنامهٔ ۵۹۸ رسماً توسط جمهوری اسلامی ایران پذیرفته می</span><span class="text_">شود. آقای روغنی</span><span class="text_">زنجانی که آن زمان وزیر برنامه و بودجه بودند، چند ماه پیش در یک مصاحبه با نشریهٔ اندیشهٔ پویا گفتند که من خودم آن زمان نمی</span><span class="text_">دانستم که قرار است قطعنامه پذیرفته شود، ولی ما گزارش‌هایی به مسئولان کشور دادیم و با حساب</span><span class="text_">کتاب گفتیم ما نمی</span><span class="text_">توانیم جنگ را ادامه دهیم و دولت نمی</span><span class="text_">تواند هزینهٔ جنگ را تأمین کند. حتّی مثال می</span><span class="text_">زدند که نزدیک عملیات کربلای ۵ از ما پول می</span><span class="text_">خواستند و ما ندادیم، از حضرت امام حکم گرفتند و بانک مرکزی ۳۰ میلیارد تومان پول بدون پشتوانه برایشان چاپ کرد. تیرماه ۶۷ از دفتر آقای خامنه</span><span class="text_">ای به من زنگ زدند و گفتند که بیست</span><span class="text_">وششم جلسهٔ مهمی است، بیایید. آقای خامنه</span><span class="text_">ای در جلسه گفت رودربایستی نکنید و آنچه به نظرتان درست است، بگویید، چون ما می</span><span class="text_">خواهیم به یک جمع</span><span class="text_">بندی برسیم. من تحلیل خودم را در آن جلسه ارائه دادم و به این نتیجه رسیدیم که نمی</span><span class="text_">توانیم جنگ را ادامه دهیم و باید قطعنامه را بپذیریم.</span></p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6"><span class="text_">در این مقطع، سخنرانی</span><span class="text_">ها، مصاحبه</span><span class="text_">ها و صحبت</span><span class="text_">های مسئولین کشور، امام، آقای خامنه</span><span class="text_">ای و مسئولین سپاه را که می</span><span class="text_">بینیم، صحبت بر سر این بوده که ما جنگ را ادامه می</span><span class="text_">دهیم و به</span><span class="text_">هیچ</span><span class="text_">عنوان صلح را با این شرایط نمی</span><span class="text_">پذیریم؛ ولی ظرف دو هفته این حرف ۱۸۰ درجه برمی</span><span class="text_">گردد. نظر شما دربارهٔ این چرخش چیست؟</span></p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6"><span class="text_">با پذیرش قطعنامه شاهد یک</span><span class="text_">سری اتّفاقات هستیم، یعنی یک نوع سرخوردگی شکل می</span><span class="text_">گیرد: قرار بود جنگ را ادامه دهیم و شعار می</span><span class="text_">دادیم جنگ، جنگ تا پیروزی و تا رفع فتنه از عالم. چرا این اتّفاق می</span><span class="text_">افتد و سرخوردگی شکل می</span><span class="text_">گیرد؟ ما شاهد این هستیم که برخی بندهای قطعنامهٔ ۵۹۸ مثل تبادل اسرا و برگشت به مرزهای بین</span><span class="text_">المللی تا سال ۶۸ اجرایی نمی</span><span class="text_">شود. به نظر شما قطعنامهٔ ۵۹۸ به</span><span class="text_">نوعی _برخی معتقد هستند آقای هاشمی به دلیل حملهٔ عراق به کویت شانس آورد که برخی بندهای قطعنامه اجرایی شد_ به بن</span><span class="text_">بست رسید؟ به نظر شما این</span><span class="text_">گونه است یا قطعنامه (غیر از اتّفاقاتی که افتاد) یک زمینه و ضریب اجرایی و اطمینانی داشت؟</span></p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">ما سه شعار داشتیم: یکی شعار محوری امام بود که جنگ، جنگ تا رفع فتنه در عالم؛ یک شعار که فرماندهان پابه‌کار ما می‌دادند که جنگ، جنگ تا پیروزی و یک شعار که فرماندهٔ عالی جنگ (هاشمی) می‌داد که جنگ، جنگ تا یک پیروزی. هریک از این‌ها یک رویکرد سیاسی_نظامی خاصی برای خود داشتند.</p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">اما نامه‌ای که آقای روغنی‌زنجانی دادند. چند نامه در پذیرش قطعنامه و تصمیم‌گیری حضرت امام در سال ۶۷ نقش محوری داشتند: یکی نامهٔ خاتمی به‌عنوان رئیس ستاد تبلیغات جنگ بود که نوشتند مردم به جبهه‌ها نمی‌آیند و اعزام نیرو کم شده است که نسبتاً حرف ایشان درست بود. یکی نامهٔ روغنی‌زنجانی بود که گفتند خزانه خالی است و به زیر خط صفر رسیدیم. یکی نامهٔ محسن رضایی بود. شما نباید سهم تأثیر را به یکی از این‌ها بدهید. بله، امام روی نامهٔ محسن رضایی تأکید جدّی داشتند و درواقع تیر خلاص را برای پذیرش قطعنامهٔ ۵۹۸ همین نامهٔ نظامی محسن رضایی زد؛ اما این‌طور نیست که نقش اقتصادی و فرهنگی که آقایان ایفا کردند بی‌تأثیر باشد. سردمدار و هماهنگ‌کنندهٔ این ابعاد سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی، شخص آقای هاشمی‌رفسنجانی بود که معتقد بودند جنگ باید به یک پایان سیاسی برسد و از طریق میز مذاکرات حل شود. البته این تفکر صِرف آقای هاشمی نبود و در فرماندهان نظامی هم این جریان فکری وجود داشت. در کتاب‌ها و مصاحبه‌هایی که از ایشان چاپ شده و در روزشماری که وجود دارد، از آقای احمد کاظمی، علی شمخانی و دیگران نام می‌برند. علی‌رغم اینکه دولت کمک‌هایی به سپاه و ارتش و نیروهای نظامی می‌کرد، این عدم‌هماهنگی میان مدیریت دفاعی و اجرایی سبب شد که ما در بزنگاه تاریخی قطعنامهٔ ۵۹۸ را بپذیریم.</p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6"><b class="text_">به موضوع نیروهای کیفی جنگ بپردازید. نمی‌دانم خودتان درگیر بودید و اطلاعی دارید یا نه؛ ما تعداد نیروهای کیفی‌مان کاهش پیدا کرده بود یا این یک توّهم بود؟ بنده از آقای شیرعلی‌نیا این را سؤال کردم، ایشان نظر متفاوتی داشتند. روایتی از امام داریم که می‌گویند در مرصاد که بعد از جنگ اتّفاق افتاد و آن‌طور مردم هجوم بردند به جبهه‌ها، من اگر می‌دانستم مردم این‌گونه از جبهه‌ها استقبال می‌کنند، هرگز قطعنامه را قبول نمی‌کردم. آیا ما واقعاً نیروهای کیفی‌مان و نیروهای معتقدمان در جنگ کاهش پیدا کرده بود؟</b></p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">اگر مرادتان فرماندهان ارشد جنگ هستند، خیر، این اتّفاق نیفتاد؛ ولی اگر منظورتان این است که نیروهای انسانی اعزام‌شونده کم شده بود، بلاشک این اتّفاق افتاده بود. بعد از پذیرش قطعنامه و حملهٔ عراق به جنوب و غرب و عملیات مرصاد، مقام معظم رهبری که آن‌موقع خطیب جمعهٔ تهران و رئیس‌جمهور بودند، موجی اجتماعی ایجاد کردند، یک جوّ سیاسی بسیار قوی در مملکت راه افتاد و جمعیت بی‌شماری آمدند. اما ما باید تحلیل کنیم که چرا این جوّ سیاسی و این تشویق و ترغیب نیروهای مردمی قبل از پذیرش قطعنامه اتّفاق نیفتاد؟ اینکه مردم کم به جبهه می‌آمدند قابل‌کتمان نیست و اتّفاق افتاده بود، برای اینکه اگر کسی می‌آمد جبهه و کارمند یا کارگر و نیروی استخدامی بود، بعضاً با این‌ها برخورد منفی می‌شد، خب چه انگیزه‌ای وجود داشت که این‌ها بیایند، چه مواهب اداری و اجتماعی‌ای وجود داشت که این‌ها بیایند در جبهه بجنگند؟ بله، مردم در جنگ حضور کم‌رنگ پیدا کرده بودند، نه تعمّدی، بلکه چون ساختارهای اداری و اجتماعی ما در پشت جبهه برای بودن در جنگ تعریف نشده بود؛ لذا یک عدهٔ خاصی به جبهه می‌آمدند. ما باید یک تحلیل فرهنگی درستی از این قضیه داشته باشیم و به دنبال مقصر در تحلیل قطعنامه نباشیم. ما باید تحلیل بکنیم این فرایند حاصل چه برآیند سیاسی_فرهنگی‌ای در مملکت ما بود؟ اگر دنبال این باشیم که چه کسی جام زهر را به دست امام داد و مقصر اصلی چه کسی بود، به جایی راه پیدا نمی‌کنیم.</p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">ما باید از این جنگ هشت‌ساله، از این دفاع مقدس تجاربی را به‌دست آوریم برای نیروهای انسانی، برای مقاومت، برای هماهنگی بین مدیریت اجرایی و مدیریت دفاعی، برای تصمیم‌گیری‌های کلان اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و در رأس آن‌ها یک ستاد جدّی، یک ستاد کلّ نیروهای مسلح که فقدانش در جنگ احساس می‌شد. هاشمی فرماندهی نظامی نمی‌کرد، فرماندهی هماهنگی بین ارتش و سپاه را انجام می‌داد و این خلأ سبب می‌شد که یک بحران‌های جدّی برای ما پیش بیاد. هاشمی یک نیروی نظامی نبود، یک نیروی هماهنگ‌کننده بود، امین امام بود که آمده بود فرماندهٔ عالی جنگ و جانشین فرماندهٔ کلّ قوا باشد. شما باید به آیتم‌ها و عوامل مهمی که منجر به قطعنامهٔ ۵۹۸ شده بود توجه کنید که چرا این اتّفاق افتاد.</p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">سه سؤال جدّی باید در تحلیل جنگ تحمیلی مدنظر ما قرار بگیرد: چه عواملی سبب شروع جنگ شد؟ چه عواملی سبب ادامهٔ جنگ شد؟ (که یکی از سؤالات جدّی در تحلیل هشت سال دفاع مقدس است) چه عواملی سبب پایان جنگ شد؟ این‌ها سه سؤال مرتبط به‌هم هستند. با یک تحلیل منطقی، مستند و فرهنگی باید به این‌ها پرداخته شود و جواب خود را پیدا کنیم.</p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6"><b class="text_">نکته‌ای که مدافعین قطعنامه خطاب به منتقدین آن مطرح می‌کنند، این است که اگر قطعنامه را نمی‌پذیرفتیم، چه جایگزینی برای آن داشتیم. نظر شما دراین‌باره چیست؟</b></p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">طبق اطلاعاتی که مسئولین نظامی سپاه می‌دادند، آمریکایی‌ها دست عراقی‌ها را باز گذاشته بودند، حتّی استفاده از بمب‌های شیمیایی و زدن هواپیمای ایرباس درواقع یک ضرب‌شست به جمهوری اسلامی بود. اگر حملات شیمیایی عراق در دو شهر بزرگ (مثل قم و تهران) اتّفاق می‌افتاد، چه آثار زیان‌بار و خسارت‌آمیزی برای ما داشت؟ این‌طور نیست که جوّ ما را بگیرد و بگوییم باید عاشورایی می‌جنگیدیم و جلو می‌رفتیم، هیچ‌چیز عاشورایی‌تر از اندیشهٔ امام نبود. امام در بررسی حوادث و عوامل و اتّفاقاتی که افتاد، به این جمع‌بندی رسید که امروز بهترین فرصت برای پذیرش<span class="text_"> </span>قطعنامه است و پیام داد که «من به صداقت مسئولین معتقدم، آن‌ها را مذمت نکنید.» امام با کسی رودربایستی نداشت، اگر خیانت، کوتاهی و تعمدی ازسوی رجال سیاسی، فرهنگی، نظامی و اقتصادی وجود داشت... امام با هیچ‌کس شوخی نداشت و فرمود من عقد اخوت با احدی نبسته‌ام. لذا تحلیل ما باید یک تحلیل فرهنگی باشد و براساس جریانات سیاسی نباشد، این راه به جایی نمی‌برد.</p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6"><b class="text_">به بحث سرخوردگی اجتماعی هم اشاره‌ای بکنید.</b></p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6">امام وقتی آن شعارهای بلند و کلان و آرمانی را می‌دادند و به آن‌ها معتقد هم بودند و مردم هم پای آن‌ها ایستاده بودند، یک‌مرتبه با درجازدن جامعهٔ انقلابی مواجه شدند. ما آمده بودیم از راه کربلا به قدس برسیم، صدام را ازبین ببریم، طنین الله‌اکبر در دنیا بیفتد، تا ظلم هست مبازره هست، تا بیست سال اگر این جنگ ادامه پیدا کند ما ایستاده‌ایم و جنگ تا رفع فتنه از عالم، همهٔ این‌ها شعارهای بزرگی بود که امام برای تهذیب و ادارهٔ اجتماعی داده بودند؛ اما به‌یک‌باره این آرمان‌ها، این ارزش‌ها و این اهداف در یک مرحلهٔ متوقف‌شونده قرار گرفتند؛ نه اینکه ازبین رفتند. پذیرش قطعنامهٔ ۵۹۸ هرگز به معنای شکست و عقب‌نشینی نیست. امام بعد از پذیرش قطعنامه بلافاصله یک خاکریز جدید ایجاد کردند، یک مقاومت جدید ایجاد کردند و می‌توانید پیام به گورباچف را در رأس این رویکرد جدید قرار بدهید. فتوای ارتداد سلمان رشدی دومین خاکریزی است که امام ایجاد کرد. امام دفاع و جنگ با استکبار و ظلم و ستم در عرصهٔ جهانی را تعطیل نکرد، بلکه میدان نبرد را عوض کرد. اما در این عرصه چون این اتّفاق افتاد، طبیعی بود که مردم سرخوردگی و افسردگی پیدا کنند. با پیام جدیدی که امام بعد از پذیرش قطعنامه به حجاج دادند که به پیام برائت از مشرکین معروف است، جامعه پذیرفتند که بهترین تصمیم در این زمان تصمیمی بوده که امام گرفته است.</p> |
|
|
|
|
|
<p dir="rtl" class="block_6"><span class="text_">حضرت امام از قطعنامه به جام زهر تعبیر کردند، بعداً بنا به گفتهٔ آقای هاشمی، امام گفتند برای من شیرین شد. به نظر شما در ادبیات ما همین</span><span class="text_">طور بوده که صلح یا آشتی با کفّار بعداً برای ایشان از جام زهر به جام شیرین تبدیل شود؟</span></p> |
|
|
|
|
|
</body> |
|
|
|
|
|
</html> |
